Юракнинг уриши, денгиз сувининг қирғоққа шитоб билан урилиши ва қайтиши, қуёшнинг чиқиши ва ботиши, йил фаслларининг алмашиниб туриши... Бу ҳодисалар ўртасида қандай умумийлик бор? Умумийлик шундаки, бу ҳодисаларнинг ҳаммаси гўё вақтни хисоблагандек маълум вақт оралиғида такрорланадиган даврий
ҳодисалардир. Инсон кун билан туннинг
алмашинувини, қуёш ва ойнинг ҳаракатини кузатар
экан, йилни ойларга, ойларни кунларга. кунларни эса вақтнинг яна ҳам кичикроқ ораликлари
— соатлар ва минутларга бўладиган бўлди.
... Davomini o'qish »
Bu ro‘yxatni ko‘zdan kechira turib, bir fikr xayolga keldi. Biz
ko‘pincha o‘zimizni ojiz sezamiz, dunyo tashvishlarini yengish
qo‘limizdan kelmaydigandek tuyuladi. Lekin bir o‘ylab ko‘rsak, mana shu
mo‘’jizalarning bari inson qo‘li bilan yaratilgan. Xuddi siz va biz
kabi insonlar qo‘li bilan! Shuni hisobga olganda, tushkunlikka aslo
o‘rin yo‘q. Axir, bugungacha dunyo yuzini ko‘rgan ixtirolarning
mualliflari "olma pish, og‘zimga tush”, deb o‘tirmaganlar-ku?! 1. Simsiz texnologiyalar 2. Mudofaa texnologiyasi 3. Muqobil energiya bilan ishlovchi dvigatellar 4. Biotexnologiyalar 5. Kompyuter 6. Lazer
... Davomini o'qish »
842-yilda ingliz fizigi D. Joul va nemis fizigi Yu. Mayer tajribalar yo`li
bilan energiyaning saqlanish qonunini asoslab berdilar. Kimyoviy elementlar atom
og`irligining ortib borishi tartibida joylashtirilsa, ularning xossalari davriy
tarzda takrorlanishi aniqlandi. Shu qonunga asoslanib buyuk rus olimi D. I.
Mendeleyev 1869-yilda elementlarning davriy tizimini yaratdi
1846-yilda osmonni teleskop orqali kuzatish yordamida Neptun planetasi kashf
etildi. Quyosh va Oy tutilishlarining muddatlarini aniqroq hisoblab chiqish va
oldindan aytib berish ham ilm-fan qudratining yaqqol dalili bo`ldi.
... Davomini o'qish »
XVIII asrda ingliz shifokori E. Jenner odamga chechak kasali sigirdan yuqsa
uning yengil o`tishini, so`ngra bu kasalni yuqtirgan kishiga chechakka qarshi
immunitet paydo bo`lishini, ya’ni unga chechak kasali boshqa yuqmasligini
aniqladi . Ana shu kuzatishlarga asoslanib, Jenner
chechakka qarshi emlash usulini kashf etdi. Bu esa millionlab kishilarning
hayotini saqlab qoldi. Matematikaning muvaffaqiyatlari, Nyuton kashfiyotlari va
teleskopning takomillashtirilishi XIX asrda astronomiyani rivojlantirishga
qudratli turtki berdi. Minglab ilgari ma’lum bo`lmagan yulduzlar kashf etildi.
Yer osti foydali qazilmalariga
talabning tobora ortib borishi yer qobig`i xossalarini o`rganish zaruratini
vujudga keltirdi. Natijada qator tog` jinslarining vujudga kelish jarayoni
aniqlandi. Bu esa Yer haqidagi fan— geologiyani rivojlantirishga imkon berdi.
Meditsina (tibbiyot) sohasida ham muhim kashfiyotlar amalga oshirildi.
... Davomini o'qish »
