Қанотлари билан думи қора, қанотларида оқ-сариқ
катта-катта доғлари бор сайроқи қушларни
кўргансиз, албатта. Ана шу қуш-лар
саъва (бўзбош) деб аталади. Саъва-лар
чумчуқдек келади-ю, лекин тана ту-зилиши ундан фарқ қилади. Тумшуғи сер-бар
қизил йўл билан ўралган. Жиғилдо-нининг
иккала ёнида, оқ ранг устида икки-та
оч жигар ранг холи бўлиб, тўшининг устки
қисмигача тушиб келади. Бошининг тепаси
ва орқаси кул рангнамо-қўнғир. Ўзбекистонда
саъвалар (бўзбошлар) Чатқол тизмаси,
Нурота. Туркистон. ЗарафшонҲисор тизмалари. Кўхитанг ва Бо-ботоғда уя қуради Уясини кенг баргли дарахтларнинг энг юқори шохига саватча шаклида қуради. 4—6 тагача бўлган пала-помларини ота-онаси хашаротлар бериб боқишади. Саъвалар зарарли хашаротларни, айниқса шира (ўсимлик бити)ларни кириб, қишлоқ
хўжалигига фойда келтиради. Бу қушча
кенг баргли ўрмонлар ва тоғолди жойлардаги
боғларда яшайди. Катта шаҳарлар ва
водийларда саъвалар октябрь охирида
пайдо бўлади ва март охирига-ча шу
жойда қолади.
Саъвалар турли ўтларнинг уруғи,1
зарар-ли ҳашаротлар билан озикланади. Сайроқи қуш
ишкибозлари саъваларни кафасда бо-қишади. Бу
қушни ҳайвонот магазинларида сотиб олиш мумкин.
Ўлкамизда қиш кехтари корабош
саъ-ва пайдо бўлади. Бу қуш Сибирда уя ку-ради,
кўчиб ўтаётган пайтларда Ўзбеки-стонга қўниб
ўтади. Бу саъва бўзбош саъвага
ўхшаса-да, лекин ранги анча очроқ. Энсаси
ва боши тепасининг орка қисми қора
рангда (номи ҳам шундан олинган). Бошининг
олди оч қизил, қанотларида эса катта-катта
сарик, холлари бор.
Саъва — табиатимизнинг
безакларидан бири. Унга озор бериш ёшга ҳам,
каттага ҳам ярашмайди.
